چاپ گراور یکی از روش های پرکاربرد چاپ صنعتی است که برای تیراژهای بالا در چاپ اسکناس و مجلات لوکس مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، متن یا تصویر روی یک سیلندر فلزی به صورت فرو رفته حکاکی می شود و جوهر درون شیارهای ریز آن قرار می گیرد. سپس با فشار سیلندر، جوهر روی سطح منتقل می شود که در مقایسه با روش های دیگر، هزینه اولیه آن به دلیل ساخت سیلندر بالا است. این تکنیک مانند انواع دستگاه چاپ دیجیتال، دقت بالایی دارد و امکان چاپ تصاویر بسیار ظریف با جزئیات بالا را فراهم می کند. چاپ گراور بیشتر در بسته بندی محصولات غذایی، بهداشتی و دارویی کاربرد دارد زیرا دوام جوهر و شفافیت رنگ آن بسیار زیاد است.

کاربردهای چاپ گراور چیست؟

چاپ گراور در بورس چاپخانه های تهران که کیفیت رنگ و وضوح تصویر اهمیت زیادی دارد به کار گرفته می شود. در صنعت بسته بندی، این روش برای چاپ روی فیلم های پلاستیکی، فویل های آلومینیومی و کاغذهای مخصوص رایج است. دوام بالای جوهر باعث می شود طرح ها در برابر رطوبت، حرارت و اصطکاک ماندگاری بالایی داشته باشند. چاپ گراور همچنین در تولید اسکناس و اوراق بهادار استفاده می شود تا امنیت بیشتری ایجاد کند. در مجلات رنگی، کاتالوگ های لوکس و برچسب های صنعتی نیز این تکنیک به دلیل امکان چاپ رنگ های دقیق و غنی محبوبیت زیادی دارد. حتی در صنایع دکوراتیو مثل چاپ روی کاغذ دیواری و لمینت های خاص نیز کاربرد آن دیده می شود.

نحوه کار چاپ گراور چگونه است؟

در فرآیند چاپ گراور ابتدا طراحی مورد نظر آماده و به وسیله لیزر یا اسید روی سیلندر فلزی حکاکی می شود. هر بخش فرو رفته از سیلندر مقدار مشخصی جوهر در خود نگه می دارد. سپس سیلندر درون واحد چاپ قرار می گیرد و با غلتک های مخصوص، جوهر به شیارها منتقل می شود. یک تیغه به نام دکتر بلید اضافه جوهر روی سطح سیلندر را پاک می کند تا فقط جوهر در قسمت های فرو رفته باقی بماند. پس از آن سیلندر روی سطح چاپی مثل کاغذ یا فیلم پلاستیکی فشار داده می شود و تصویر منتقل می گردد.

حکاکی روی سیلندر

سیلندر معمولا از جنس فولاد یا مس ساخته می شود و سطح آن با لایه ای نازک برای حکاکی آماده می گردد. روش های مختلفی برای ایجاد شیارهای ریز روی سیلندر وجود دارد؛ از جمله حکاکی شیمیایی با اسید، حکاکی مکانیکی با ابزارهای خاص و حکاکی لیزری که دقیق ترین روش به شمار می رود. عمق و اندازه هر شیار تعیین کننده میزان جوهری است که روی سطح منتقل می شود. بنابراین تنظیمات دقیق در این مرحله مستقیما بر کیفیت چاپ نهایی اثر دارد. سیلندرهای حکاکی شده معمولا قابلیت چاپ میلیون ها بار را دارند.

جوهرگیری

سیلندر فلزی که روی آن طرح حکاکی شده است، وارد واحد جوهر می شود و غلتک ها سطح آن را به طور کامل با جوهر می پوشانند. در این بخش هر فرو رفتگی سیلندر، مقدار مشخصی جوهر جذب می کند که میزان آن به عمق و اندازه شیارها بستگی دارد. این ویژگی باعث می شود رنگ ها با غلظت و شدت متفاوت چاپ شوند و جزئیات تصویر کاملا دقیق دیده شود. انتخاب نوع جوهر نیز در این مرحله مهم است. برای مثال جوهرهای پایه حلال برای پلاستیک و فیلم های بسته بندی استفاده می شوند، اما جوهرهای پایه آب برای کاغذهای سبک تر کاربرد دارند. اگر جوهرگیری به درستی انجام نشود، نتیجه نهایی فاقد وضوح و یکنواختی خواهد بود.

پاک کردن اضافات

در این مرحله از ابزاری به نام دکتر بلید استفاده می شود که مانند تیغه ای ظریف عمل کرده و جوهر اضافی روی سطح صاف سیلندر را پاک می کند. اگر این تیغه درست تنظیم نشود، خطوط ناخواسته یا لکه های رنگ روی طرح ظاهر می شود. جنس دکتر بلید معمولا از فولاد یا مواد پلیمری مقاوم است تا در تماس مداوم با سیلندر دچار خوردگی نشود. فشار و زاویه قرارگیری آن نیز متناسب با نوع متریال و جوهر انتخاب می شود.

انتقال طرح روی متریال

در مرحله انتقال، سیلندر جوهردار با سطح متریال تماس مستقیم پیدا می کند و جوهر از شیارهای فرو رفته روی بستر چاپی منتقل می شود. فشار بین سیلندر و سطح چاپی باید دقیق تنظیم شود تا طرح نه خیلی پررنگ و نه کم رنگ ظاهر شود. این مرحله با سرعت بالا انجام می شود و قابلیت چاپ صدها متر متریال در دقیقه را دارد. بسته به نوع کار، متریال می تواند کاغذ، فیلم پلاستیکی، فویل آلومینیومی یا حتی ورق های خاص باشد. یکی از مزایای این روش آن است که تصاویر با دقت نقطه ای بسیار بالا چاپ می شوند و امکان ترکیب رنگ ها با جزئیات کامل فراهم می شود. در چاپ گراور این انتقال به گونه ای صورت می گیرد که حتی در چاپ های پیوسته و تیراژ بالا، کیفیت تصویر ثابت باقی می ماند.

خشک کردن

با توجه به نوع جوهر، روش های مختلفی برای خشک کردن به کار می رود. برای جوهرهای پایه حلال از سیستم های حرارتی با جریان هوای گرم استفاده می شود، اما جوهرهای پایه آب نیازمند خشک کن های سریع تر و دقیق تر هستند. در برخی خطوط پیشرفته، سیستم های UV نیز به کار گرفته می شوند که با تابش نور فرابنفش، جوهر را در کسری از ثانیه خشک می کنند. اگر خشک کردن به درستی انجام نشود، طرح دچار پخش شدگی یا لکه می شود و کیفیت کار کاهش می یابد. این بخش از فرآیند در چاپ گراوری تضمین می کند که رنگ ها ماندگار، براق و مقاوم باشند.

مزایای چاپ گراور چیست؟

• کیفیت بالا: امکان چاپ جزئیات بسیار ریز و رنگ های غنی با وضوح فوق العاده
• ماندگاری طرح: مقاومت در برابر رطوبت، حرارت و تماس فیزیکی
• صرفه جویی در تیراژ بالا: ساخت سیلندر گران است اما برای چاپ میلیون ها بار کاملا اقتصادی می شود.
• سرعت تولید: در صنایع بسته بندی باعث کاهش چشمگیر زمان چاپ می شود.
• تنوع متریال: قابلیت چاپ روی کاغذ، پلاستیک، فویل های فلزی و لمینت های خاص
• اعتماد صنعتی: مورد استفاده گسترده در بسته بندی مواد غذایی، دارویی و چاپ اسکناس
• ترکیب سه گانه: ارائه هم زمان کیفیت، سرعت و دوام در چاپ صنعتی

معایب چاپ گراور چیست؟

• هزینه بالا: ساخت سیلندرهای فلزی گران است و برای تیراژ پایین اقتصادی نیست.
• مصرف زیاد جوهر: نیازمند مدیریت دقیق در مرحله خشک کردن و افزایش هزینه تولید
• انعطاف پذیری کم: تغییر یا اصلاح طرح به سادگی روش های دیگر مثل فلکسو انجام نمی شود.
• فضای زیاد: به دلیل ابعاد و وزن بالای دستگاه ها، نیازمند محیط بزرگ برای نصب خط تولید است.

تاریخچه چاپ گراور

در قرن شانزدهم، برای نخستین بار از حکاکی روی صفحات فلزی برای تکثیر تصاویر و متون استفاده شده است، ابداع شد. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، این روش در قرن نوزدهم به شکل صنعتی درآمد و به ویژه در آلمان و ایتالیا توسعه یافت. در ابتدا برای چاپ کتاب های نفیس و آثار هنری به کار می رفت، اما بعدها با صنعتی شدن بسته بندی، کاربرد آن به حوزه های تجاری نیز گسترش پیدا کرد. چاپ گراوری به دلیل توانایی در ارائه جزئیات دقیق و وضوح بالا به سرعت جایگاه ویژه ای در صنایع جهانی پیدا کرد و امروزه یکی از معتبرترین روش ها است.

جمع بندی

چاپ گراور روشی دقیق و بادوام برای چاپ در مقیاس بالا است که امکان تولید تصاویر با وضوح بالا و رنگ های براق را فراهم می کند. این تکنیک در چاپخانه آنلاین برای صنایع بسته بندی، تولید اسکناس و مجلات لوکس به کار می رود. با اینکه هزینه بالای ساخت سیلندرها نقطه ضعف مهمی محسوب می شود، اما در پروژه های با تیراژ زیاد همچنان اقتصادی است. به طور کلی چاپ گراوری ترکیبی از کیفیت، سرعت و دوام است که آن را به گزینه ای مطمئن در صنایع مختلف تبدیل می کند.

سئوالات متداول

چه کشورهایی از چاپ گراوری استفاده می کنند؟

کشورهایی مانند آلمان، ژاپن، ایتالیا و چین از پیشگامان استفاده از چاپ گراوری هستند. این کشورها به دلیل صنایع قوی بسته بندی و تولید انبوه، سرمایه گذاری های گسترده ای در این حوزه داشته اند. در اروپا، بسیاری از مجلات پرتیراژ همچنان با این روش چاپ می شوند. در آسیا نیز ژاپن و چین برای بسته بندی های مدرن و متنوع به چاپ گراور تکیه دارند. حتی در آمریکای شمالی نیز برخی صنایع غذایی و دارویی از این تکنیک برای تضمین کیفیت و ماندگاری بسته بندی ها استفاده می کنند.

چاپ گراوری روی چه متریال هایی قابل انجام است؟

این روش می تواند روی کاغذهای سبک، مقوا، فیلم های پلاستیکی، فویل آلومینیومی و حتی لمینت های خاص انجام شود. به همین دلیل برای بسته بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی بسیار پرکاربرد است.

عمر مفید سیلندر گراور چقدر است؟

معمولا عمر طولانی دارند و می توانند تا چند میلیون بار چاپ را بدون افت کیفیت انجام دهند. این دوام بالا ناشی از جنس فلزی مقاوم و پوشش های ویژه ای است که روی سطح سیلندر اعمال می شود. البته میزان عمر مفید آن به عوامل مختلفی مانند نوع جوهر، کیفیت حکاکی و نحوه نگهداری بستگی دارد.